Çocuklarda Boy Uzatma ve Beslenme

         

Boy uzaması genel olarak genetik unsurlarla birlikte düşünülmektedir fakat genetik unsurların dışında beslenme alışkanlıkları, spor, uyku düzeni, ağır iş-yapıp yapmama gibi birçok çevresel faktörde boy uzamasını etkilemektedir.

Beslenme, büyümenin sağlıklı olabilmesi için en önemli faktör. Özellikle hayatın ilk 3-4 yılında depoların düzenli dolması gerekli ki yeterli büyüme sağlansın. Sağlıklı beslenme denildiğinde öncelikle bir kere sofraya aile ile oturulacak, 3 öğün yemek yenilecek ve öğün atlanmayacak. Okul ve ergenlik çağındaki çocuklar da 3-4 saatten fazla aç kalmayacak. Ve de yemekler çeşitlendirilecek. Gazlı içeceklerin kalsiyumun kemiklere oturmayı engelleyen etkisi var. Bu nedenle mümkün olduğu kadar gazlı içecekler tüketilmeyecek.

Kızlar kaç, erkekler kaç yaşına kadar uzar?

İnsanda en hızlı büyüme 0-1 yaş arasındadır. Çocuğun boyu 24 cm boy atar, 74 cm olur. Kilosu da 10 kilograma ulaşır. 1-2 yaş arasında 12 cm boy atar ve 2-3 kilo alır. Daha sonra bir çocuk ergenliğe kadar yılda 5-6 cm uzar. Ergenlik kızlarda 10, erkeklerde 12 yaşında başlar ve 3-4 sene sürer bu sürede de kızların boyu 20, erkeklerin ise 25-30 cm arasında uzar. Büyüme kıkırdakları kapanınca büyüme durur.

Büyüme kıkırdaklarının kapaması kızlarda adet gördükten sonra 2-3 yıl içinde tamamlanır, erkeklerde ise 17-18 yaş civarında olur. Erkek çocuklarında en hızlı büyüme 13 yaş civarında olur ve 17, 18 yaşına kadar sürer. Kızlarda boy uzaması adetten önce hızlı olur. Adetten 2-3 yıl sonra kızlarda büyüme kıkırdakları kapanır ve durur. Tedavide önemli olan kıkırdakların açık olması yani kemik yaşı dediğimiz olay, kemik yaşı geri ise başarı şansı fazladır. Yaş ilerledikçe kıkırdaklar kemikleşir.

          BÜYÜME VE GELİŞMENİN EN ÖNEMLİ KAYNAĞI; DOĞRU BESLENME.

 Vücudun gelişmesi kemiklerimizin uzaması kas yapabilmemiz için dengeli beslenmek gereklidir.

Boyun uzaması , kemiklerin uzaması, kemiklerin büyüyüp gelişmesi eklem kıkırdaklarının uzaması kemikleşmesi için D VİTAMİNİ ve KALSİYUM alınması gereklidir.

Kasların büyümesi gelişmesi için ana besinler proteinlerdir.

KARBONHİTRATLAR VE YAĞLAR ' DA VÜCUDUN ENERJİ KAYNAKLARIDIR.

a .. Ayrıca hormonların görev yapabilmesi vücudun savunma sistemi için vitaminler ve minerallere gereksinim vardır.

b .. Boyun uzaması için bol proteinli gıdalar almak gerekir.

c .. Diyetin en önemli kısmını proteinler oluşturmalıdır.

d .. Boy uzatan yiyecekler sıralamasında kesinlikle öncelik protein kaynaklı yiyeceklere aittir.

              PROTEİNLERİN YAPI TAŞI OLAN  ARGİNİNİN – LİZİN- ORNİTİN  GİBİ             AMİNOASİTLER BÜYÜME HORMONUN SALGISINI ARTIRIR .

* ARGİNİN = ( Arginine) 
Süt ve süt ürünleri..Peyniraltı suyu..Sığır eti .. Tavuk, Hindi..Bıldırcın eti.. İstakoz.. Somon.. Karides.. Tuna balığı gibi deniz ürünleri.. Çikolata..Yerfıstığı..Badem Ceviz.. Hindistancevizi.. Yulaf.. Buğday.. Soya fasülyesinde bol miktarda bulunur.

* LİZİN = ( lizin ) 

Peynir..Yumurta..Balık..Fasulye..Süt..PATATES.
Kırmızı Et.. Soya ürünleri zengin lisin kaynaklarıdır.

*ORNİTİN = ( Ornitin ) 

Kırmızı ve beyaz et.. Süt ve süt ürünleri.. Yumurta zengin ornitin kaynaklarıdır

* Bütün diğer aminoasitler de vücudun gelişmesi sinir sistemi kasların gelişmesi  ve büyümemiz için gereklidirler. Proteinler vücudumuz için gerekli aminoasitleri içermeleri yanında birde büyüme için gerekli nitrojeni sağlarlar. Nitrojen yeni kas dokularının büyümesi ve tamirinde önemli bir rol oynar. En fazla nitrojen içeren protein kaynağı en yüksek biyolojik değere sahip olan proteindir.

 PEYNİR ALTI SUYU Proteininin biyolojik değeri 104 olup diğer proteinlere göre çok daha fazla nitrojen içerir.

PROTEİN KAYNAĞI        BİYOLOJİK DEĞER

1.    Whey                                     104

2.    Yumurta Beyazı                     100

3.    İnek Sütü                                 91

4.    Sığır Eti                                   80

5.    Kazein                                     77

6.    Soya                                        74

KEMİKLERİN GELİŞMESİNDE BAZI MİNARELLER GEREKLİDİR .

Bu minerallerden kemik büyümesinde en etkili olanları; Çinko, Kalsiyum ve Fosfordur.

      A VE D VİTAMİNİ

 Boy uzamasında kemikleşmenin sağlanmasında D vitamini vücut için gereklidir ve bunun en önemli kaynağı güneştir. Boyun uzaması için vücuda alınan bu mineralleri kemiklere yerleştirmek için bol bol D vitamini alınmalı bunun içinde güneşlenmelidir. Boy uzamasında A ve D vitamini içeren yiyecekler;

• Yumurta sarısı
• Balık yağı
• Süt
• Karaciger
• Yeşil yapraklı sebzeler

B6 VİTAMİNİ

B6 vitamini hem daha rahat uyku uyumaya yardımcı olmakta hem de GH'ı (Growth-Büyüme hormonu)   aktif hale getirmektedir.  B6 vitamininden zengin bitkisel kaynaklar

• Tam tahıllar
• Baklagiller
• Muz
• Kabuklu yemişler
• Patates
• Karnabahar

 

C VİTAMİNİ

Naturel C vitamini, bu da aynı şekilde hem uykuya yardımcı olmakta, hem de GH'ı etkilemektedir. Meyva ve  sebzeler bol miktarda içerir

Çok yağlı beslenme aşırı kilo alımı büyümeyi etkiler ve boyun kısa kalmasına neden olabilir. Yağların da karbonhidratların da dengeli bir şeklide alınması gereklidir.